На денешен Ден

1469.- Кралицата Исабела од Кастиља се омажи за арагонскиот крал Фернанд II под чија круна се обединија скоро сите шпански христијански земји.

1685.- Францускиот крал Луј XVI го поништи Нантскиот едикт, лишувајќи ги протестантите од сите верски и граѓански слободи кои во 1598 година им ги гарантираше кралот Анри IV.

1697.- Роден е италијанскиот сликар Џовани Антонио Канал, познат како Каналето, еден од најдобрите сликари на пејзажи во 18. век, мајстор на доловување на атмосферата и ведриот прозрачен колорит. Најмногу ги сликаше Венеција и нејзините канали и палати.

1859.- Во Париз е роден Анри Бергсон, француски филозоф и академик. Разви нов вид филозофија на животот, заснована врз идејата на „животен полет“. Од делата познати му се „Творечка еволуција“, „За смеењето“, „Материја и меморија“ и други. Во 1927 година ја доби Нобеловата награда за литература. Умре во Париз, на 4 јануари 1941 година.

1860.- Британските трупи ја запалија до темел Јуанминџуан, летната царска палата во Пекинг.

1865.- Умре англискиот државник Хенри Џон Темпл, познат како лорд Палмерстон. Беше двапати премиер помеѓу 1855 и 1865 година. Ја организираше „Опиумската војна“ против Кина и Кримската војна против Русија и беше иницијатор во гушење на антиколонијалните востанија во Индија и во Кина.

1867.- Владата на Соединетите Американски Држави го купи од Русија полуостровот Алјаска за седум милиони и двесте илјади долари.

1893.- Умре Шарл Гуно, француски композитор, кој заедно со Санс, е главен претставник на класичниот правец на француската музика во 19 век. Напиша 200 соло-песни, пишуваше црковна музика и ораториуми. Меѓутоа, најзначајни се неговите опери: "Ромео и Јулија", "Фауст", "Миреј", "Со сила лекар", како и обработката на Баховиот "Прв клавирски концерт". Роден е во Париз, на 17 јуни 1818 година.

1898.- Во Прилеп е родена Васка Циривири, носител на "Партизанска споменица 1941", прв претседател на АФЖ на Македонија, мајка на две ќерки, борци во НОВ на Македонија, кои храбро загинаа во текот на војната. Умре во Скопје, на 13 јануари 1984 година.

1912.- Почна Првата балканска војна која Србија, Црна Гора и Бугарија, ја водеа против Османлиското царство. Војната заврши со примирје на 3 декември истата година. На Мировната конференција во Лондон, на 30 мај 1913 година Турција мораше да се откаже од сите имоти во Европа, освен од Едрене, кое сојузниците не успеаја да го заземат. Македонскиот народ зеде активно учество во војната, очекувајќи дека ќе се избори за слобода и независност. Но, наместо тоа, сојузниците ја поделија Македонија, што, пак, поради "несоодветната поделеност", беше причина за почетокот на Втората балканска војна.

1912.- Во Лозана, Турција и Италија потпишаа Договор за мир, со што заврши Италијанско-турската војна (1911-1912 г.).

1919.- Роден е канадскиот државник Пјер Елиот Трудо, премиер од 1968 до 1979 и од 1980 до 1984 година.

1922.- Основана е Британската радио компанија BBC.

1931.- Во Вест Оринџ, умре Томас Алва Едисон, голем американски пронаоѓач кој го задолжи светот со голем број технички откритија од кои речиси сите се сврзани со употребата на електрична струја. Тој изгради прва електрична централа, ги измисли светилката, монографот (грамофонот), микрофонот, ги усоврши телеграфот, динамо-машината и друго. Современиците го сметаа за "прв добротвор на човештвото". Роден е во Мајлен во 1847 година.

1943.- Во Москва почна конференцијата на министрите за надворешни работи на земјите сојузнички во борбата против силите на Оската.

1962.- По неколку дневните поројни дождови, реката Вардар се излеа во градот и бидејќи не беше регулирано коритото на реката, поплавата го зафати целиот град, се до насипот во населбата Пролет. Поплавата траеше три дена, но без човечки жртви. Беше предизвикана голема материјална штета.

1967.- Како прва во историјата на космонаутиката, советската атомска меѓупланетарна станица "Венера-4", спушти научна лабораторија на површината на планетата Венера. Со автоматските апарати успешно се испитани атмосферата и површината на планетата.

1972.- Потпишана е спогодба со која СССР се обврзува на САД да им ги врати 722 милиони долари, добиени во Втората светска војна врз основа на договорот за заем и за наемнина.

1982.- Умре францускиот државник Пјер Мандес Франс, водач на левото крило на Радикалсоцијалистичката партија. Како премиер во 1954 година за јаврши француската воена интервенција во Индокина. Власта ја изгуби во 1955 година поради стопанските проблеми и побуни во Алжир. Во Втората светска војна се бореше во Движењето на отпорот до 1942 година, по што се префрли во Лондон и учествуваше во воздухопловните акции на сојузниците во составот на бомбардерските групи „Лорен“.

1983.- Научниците на американската Агенција за еколошка заштита го предупредија светот дека е соочен со опасно зголемување на јаглеродниот диоксид во атмосферата кој може да го наруши производството на храна, да го забрза топењето на мразот на половите и да го заголеми нивото на морињата.

1989.- Генералниот секретар на Единствената социјалистичка партија на Германија Ерих Хонкер, веднаш по посетата на Берлин на советскиот лидер Михаил Горбачов поднесе оставка поради „здравствени проблеми“, а за нов шеф на партијата е избран Егон Кренц.

1998.- Најмалку 700 луѓе загинаа при експлозија на нафтовод на југот во Нигерија.

1998.- Во пожарот на најголемиот нафтовод во Колумбија, предизвикан од бомбашки напад на левичарските герилци, загинаа 62 лица.

1998.- Во Република Македонија се одржаа вторите (по осамостојувањето) парламентарни избори.

1990.- Во Скопје умре Гога Џаџу, првоборец и носител на "Партизанска споменица 1941". Роден е во Крушево, во 1922 година.

1994.- Британската кралица Елизабета Втора за првпат во петвековната соработка, допатува во тридневна посета на Русија. Рускиот претседател Борис Елцин, изјави дека посетата е признание за руската демократија.

2000.- Американскиот Сенат одобри продажба на храна и лекови на Куба. Тоа претставува најголема измена во ембаргото кое САД го воведе пред четири децении против Куба.

2005.- Умре идеологот на руската Перестројка Александар Јаковљев. Перестројката значително го измени начинот на живот во земјата, а на крајот придонесе и за распад на Советската држава.

2007.- Најмалку 133 луѓе загинаа, а повеќе од 450 беа повредени во Караџа, при напад на конвојот во кој се наоѓаше поранешната пакистанска премиерка Беназир Буто, која се врати во земјата по осумгодишен егзил.

- Светски ден на храната

1430.- Роден е шкотскиот крал Џејмс II, кој владееше од 1437 до 1460 година. Во текот на владеењето го зацврсти авторитетот на круната, успешно продолжувајќи ја работата која ја започна неговиот татко Џејмс I. Во 1460 година Англичаните го убија.

1553.- Умре Лука Кранах, германски сликар и гравер, еден од најзначајните германски ренесански уметници. Роден е во 1472 година.

1649.- Умре Исак ван Остаде, холандски сликар. Роден е на 2 јуни 1621 година.

1758.- Роден е американскиот филолог и лексикограф Ноа Вебстер, симбол на лексикографската традиција во Америка. Во 1806 година го објави својот прв речник на англиски јазик,  а во 1828 го објави речникот кој и денеска го носи неговото име. Овој речник се смета за најдобар речник на современиот англиски јазик.

1781.- Во Вајлен, во англиската покраина Јорк, е роден Џорџ Стивенсон, англиски пронаоѓач, "татко на железницата", кој во 1814 година во Њукасл ја основа првата фабрика на локомотиви, а во 1825 година ја изгради првата јавна железничка пруга меѓу Стоктон и Дарлингтон, што беше пуштена во сообраќај за превоз на патници на 25 септември 1825 година. Во 1829 година ја изгради пругата Ливерпул - Манчестер, на која неговата локомотива "Рокит" постигна рекордни 56 километри на час. Умре во едно мало место кај градот Честерфилд, на 12 август 1848 година.

1793.- Во Париз е погубена француската кралица Марија Антоанета, жена на францускиот крал Луј XVI, кој порано заврши на гилотина. Пресметката на револуцијата со кралската двојка долго време беше едно од оправдувањата за интернационалистички војни на монархистичка Европа против Република Франција.

1813.- Кај Лајпциг почна т.н. "Битка на народите", во која Наполеоновите сили се најдоа под ударите на здружените сојузници: Русија, Прусија и Австрија. Француската армија беше победена, а на 19 октомври, сојузниците го зазедоа Лајпциг. Наполеон се повлече преку Рајна и неколку месеци подоцна беше принуден да абдицира.

1815.- Наполеон Бонапарта, откако им се предаде на Англичаните, е протеран на островот Света Елена, каде што ги помина последните шест години од својот живот, главно пишувајќи мемоари.

1846.- Американскиот лекар Џон Ворен првпат во историјата на хирургијата го употреби етерот за поголеми оперативни зафати, отстранувајќи тумор кај пациент во Општата болница во Масачусетс во Бостон.

1854.- Роден е Карл Кауцки, германски социјалдемократ, по потекло Чех, истакнат теоретичар и водач на Втората интернационала. Умре на 17 октомври 1938 година.

1854.- Роден е англискиот писател од ирско потекло Фингал О`Флаерти Вилс, познат како Оскар Вајлд. Беше осуден на две години затвор поради хомосексуалност, а по излегувањето од затвор од 1897 до неговата смрт во 1900 година година живееше во Париз под името Себастијан Мелмот. Дела: „Сликите на Доријан Греј“, „Важно е да се викаш Енерст“, „Идеален маж“, „Салома“, „Вера“, „Војвотката од Падова“ и други.

1886.- Роден е израелскиот државник Давид Грин, познат како Давид Бен Гурион, водач во борбата за создавањето на Израел и прв премиер на еврејската држава од 1948 до 1953 година и повторно од 1955 до 1963 година. Како премиер, од различни герилски групи, ја создаде израелската армија.

1888.- Роден е американскиот писател Јуџин Гледстон О`Нил, творец на модерните американски драми, добитник на Нобеловата награда за книжевност во 1936 година. Дела: „Зад хоризонтот“, „Ана Кристи“, „Сите божји деца имаат крила“, „Цар Џонс“ „Второ патување во Европа“ и други.

1908.- Роден е албанскиот диктатор Енвер Хоџа, шеф на владејачката Партија на трудот на Албанија од 1948 се до смртта во 1985 година. Меѓу двете светски војни беше секретар на кралското претставништво на Албанија во Брисел. Тој веше еден од основачите на Комунистичката партија на Албанија. Ги подржуваше политиката на Информбирото од 1948 до 1956 година, како и диктаторската концепција на Јосиф Сталин дури и по 20. конгрес на Комунистичката партија на СССР, на кој беа осудени методите на Сталин. Подоцна стана приврзаник на Пекинг, но се разиде и со кинескиот комунизам. Во целост ја изолира својата земја, градејќи примитивен авторитарен систем заснован на репресија и физичка елиминација на неистомислениците, но и на соработниците за кои се сомневаше дека би ја загрозиле неговата лична власт. Беше гласноговорник за големоалбанските територијални претензии спрема Југославија.

1921.- Во Штип е роден Славчо Стојменски, народен херој на Македонија. Загина во борба против бугарската фашистичка полиција на 17 август 1943 година, кога во Штип се одржуваше состанок на Обласниот комитет на КПМ.

1922.- Во Скопје почна со работа Музичката школа „Мокрањац“.

1925.- Во Локарно, Швајцарија, е потпишан гарантен пакет меѓу Германија, Белгија и Франција за меѓусебно почитување на постојните граници. Договорот во Локарно создаде ера на мир и просперитет во Западна Европа, но покажа дека германските граници кон Полска и Чехословачка не се толку "свети" како западните граници.

1927.- Роден е германскиот писател Гинтер Грас кој светскиот успех го постигна уште со првиот роман. Дела: „Локална анестезија“, „Лимбур“, „Широко поле“, „Мачка и глушец“, „Поплава“.

1945.- Во Квебек, Канада, е основана Организацијата на обединетите нации за исхрана и земјоделство (ФАО), со задача да ги проучува проблемите на исхраната и на земјоделството во светот и да препорачува национални и меѓународни мерки за унапредување на исхраната на населението. Овој датум во 1979 година е востановен како Светски ден на храната, а се прославува од 1982 година.

1946.- Беа обесени првите луѓе во Третиот рајх кои Меѓународниот суд во Нирнберг ги осуди на смрт поради воените злосторства во Втората светска војна, шефот на германската дипломатија Јоахим фон Рибентроп и началникот на штабот на Врховната команда на германските оружени сили фелдмаршалот Вилхелм Кајтел. Рајхсмаршалот Херман Геринг, исто така осуден на смрт, претходниот ден се самоуби во затворската келија.

1949.- Со поразот на прокомунистичката Демократска армија во Грција заврши тригодишната Граѓанска војна.

1964.- Владата на НР Кина соопшти дека во оваа земја е извршена прва експериментална експлозија на нуклеарна бомба. Така Кина како петта земја во светот, стапи во редот на нуклеарните сили.

1964.- Алексеј Косигин, по смената на Никита Хрушчов, ја состави новата советска влада.

1965.- Од Градскиот стадион во Скопје за првпат Македонската телевизија ја пренесуваше фудбалската прволигашка средба меѓу Вардар и Црвена ѕвезда, 2:0 за Вардар.

1968.- Москва и Прага потпишаа договор со кој советските турпи заедно со единиците на други земји од Варшавскиот пакт влегоа во земјата на 21 август 1968 година и ги тргнаа од власт реформскиот шеф на Комунистичката партија на Александар Дубчек и неговата влада.

1970.- Анвар ел Садат е избран за претседател на Обединетата Арапска Република, по смртта на претседателот Абдал Гамал Насер.

1973.- Нобеловата награда за мир им беше доделена на државниот секретар на САД Хенри Кисинџер и на неговиот партнер во преговорите Ле Дук То од Северн Виентам кој ја одби наградата.

1978.- Полскиот кардинал Карол Војтил е избран за 264 поглавар на Римокатоличката црква како прв папа без италијанско потекло после 456 години. По изборот тој го носеше името Јован Павле II.

1980.- Умре италијанскиот политичар Луиџи Лондо, прв претседател на Комунистичката партија на Италија, кој во 1964 стана нејзин генерален секретар, а во 1972 година претседател. Ја предводеше антифашистичката борба во северната италијанска провинција Пијемонт. Во 1923 и 1924 година беше затворан од фашистичкиот режим на Бенито Мусолини, а во 1926 година емигрираше. Во 1934 година е еден од иницијаторите за создавање пакт со социјалистите за борба против фашизмот. Под илегалното име Гало учествуваше во Шпанската граѓанска војна каде е ранет како генерален инспектор на Интернационалната бригада. По поразот на републиканците во Шпанија беше однесен во концентрациониот логор во Вернеј од каде по барање на италијанските власти е пуштен. Во 1943 година беше еден од водачите на вооружените борби против фашистите во Втората светска војна.

1981.- Умре израелскиот генерал и политичар Моше Дајан, победник во борбата против Арапите во јуни 1967 година.

1982.- Умре италијанскиот оперски пејач Марио дел Монако, наречен „тенор на епохата“.

1982.- Во Загреб умре Јаков Готовац, хрватски композитор. Роден е во Сплит, на 11 октомври 1895 година.

1984.- Англиканскиот црнечки бискуп на Јоханесбург Дезмонт Туту ја доби Нобеловата награда за мир.

1994.- Во Македонија се одржаа првите (по осамостојувањето) избори за пратеници на Собранието на Република Македонија и за претседател на Република Македонија. За претседател на Република Македонија по втор пат е избран Киро Глигоров.

1996.- Во Исфахан, Иран, на Собранието на Евроазиската Федерација на берзи, Република Македонија е примена за рамноправна членка.

1996.- На стадионот во главниот град на Гватемала загинаа 78 лица во стампедото кое настана по обидот на навивачите без карти да се пробијат на трибините за да го следат квалификацискиот натпревар за светско првенство во фудбал.

1997.- Папата Јован Павле Втори ја обележа 20-тата годишнина откако стана папа со најдолг стаж во Римокатоличката црква.

1997.- Во Санкт Петербург умре академикот Борис Николаевич Путилов, доктор на филолошки науки, долгогодишен научен соработник на Руската академија на науките и еден од најпознатите слависти - фолклористи и балканолози во Русија. Неговата научна мисла има голем придонес за Македонија и самобитноста на Македонците.

1997.- Во Скопје, во издание на НИП „Експрес - Магна Скен“, излезе првиот број на њуз магазинот „Денес“.

1998.- Во Скопје умре Верољуб Андоновски, македонски новинар и публицист. Роден е во Куманово, на 22 јануари 1938 година.

2003.- Умре унгарскиот боксер Ласло Пап. Тој е првиот боксер кој на Олимписките игри три пати едно по друго освојуваше златни медали.

2007.- Македонската музичка ѕвезда Тоше Проески загина во сообраќајна несреќа на автопатот Загреб - Липовац, кај местото Нова Градишка во Хрватска. Неговите сопатници Лилјана Петровиќ и Ѓорѓе Ѓорѓевски се здобија со телесни повреди. Тој ги објави албумите „Синот Божји“ (2000), „Некаде во ноќта“ (2001), „Ако ме погледнеш в очи“ (2003), „Ако ме погледаш у очи“- верзија на српски јазик (2003) „Ден за нас“ (2004), „Дан за нас“- верзија на српски јазик (2004), „По тебе“ (2005), „Пратим те“ - верзија на српски јазик (2005), „Божилак“ (2006), „Игри без граници“ (2007) и „Игре без границе“- хрватска верзија (2007), а изведуваше и голем број странски хитови. Тоше беше амбасадор на добрата волја на УНИЦЕФ, а постхумно е прогласен за почесен граѓанин на Македонија. Тоше Проески е роден на 25 јануари 1981 во Крушево.

2007.- Умре британската актерка Дебора Кер, позната по еден од најпознатите филмски бакнежи со Берт Ланкестер во филмот „Одовде до вечноста“. Номинирана е за Оскар за главни улоги во шест филмови, за да во 1994 година конечно добие Оскар за животно дело . Филмови: „Јулиј Цезар“, „Одовде до вечноста“, „Добар ден таго“. 

- Денеска е Светскиот ден на поштите.

1547.- Роден е Мигуел де Сервантес, прочуен шпански писател, автор на првиот реалистички роман во шпанската литература, ненадминливиот "Дон Кихот". Овој роман е преведен на сите светски јазици. Ги напиша и романите "Галатеу" и "Персилеса и Сигисмунду". Умре во Мадрид, на 23 арприл 1616 година.

1757.- Роден е францускиот крал Шарл Десетти, кој на престолот седна во 1824 година, а во 1830 година беше соборен во Јулската револуција, по обидите да ја обнови апсолутната монархија. Неговиот брат Луј XVI е убиен во 1793 година во Француската револуција.

1806.- Прусија и објави војна на Франција, во која е поразена и загуби делови западно од Лабе и од Полска.

1831.- Убиен е првиот претседател на Грција, Јоанис Каподистријас, еден од водачите во борбата за независност од Отоманското царство. Во 1809 година стапи на служба во Руското царство и беше претставник на Русија на Виенскиот конгрес и шеф на руската дипломатија од 1815 до 1822 година. По враќањето во Грција, учествуваше во борбите за ослободување. Во 1827 година дојде на власт, а беше убиен во атентат.

1854.- Во селото Идвор, во Банат, е роден Михајло Пупин, - Македонски влав по потекло од Струшко,научник од светски глас. Со своите пронајдоци во областа на електрониката, жичната и безжичната телеграфија, стана познат во целиот свет. Најголема слава и признание му донесоа "Пупиновите калеми" со кои се овозможува пренос на телефонските разговори на големи далечини. Умре во Њујорк, на 12 март 1935 година.

1857.- Во Дубровник е роден Иво Војновиќ, хрватски драмски писател. Пишуваше во духот на традицијата на хрватскиот реализам. Познати се неговите дела „Дубровничка трилогија“, „Еквиноциум“, „Смртта на мајката на Југовиќите“, „Госпоѓата со сончоглед“ и други. Умре во Белград, на 30 август 1929 година.

1876.- Британскиот физичар, пронаоѓач на телефонот и учител на говорот на глувите Грахам Бел (1847-1922), кој подолго време живееше во САД, ја воспостави првата меѓународна телефонска врска меѓу Бостон и Кембриџ.

1892.- Роден е српскиот писател од хрватско потекло Иво Андриќ, единствен југословенски добитник на Нобеловата награда за книжевност, брилјантен стилист. Дела: „Мостот на Дрина“, „Травничка хроника“, „Госпоѓица“, „Омер-паша Латас“ (недовршен) и други.

1894.- Во Петроград е роден академикот проф. д-р Владимир Мошин, еден од најголемите проучувачи и познавачи на македонската средновековна уметност и култура. Покрај неговата дејност во Загреб и во Белград, беше раководител на историското одделение при Архивот на СР Мекедонија, професор на Филозофскиот факултет во Скопје и долгогодишен раководител на Катедрата за словенска култура при Институтот за проучување на словенската култура во Прилеп. Умре во Скопје, на 3 февруари 1987 година.

1906.- Роден е сенегалскиот државник, филозоф и писател Леополд Седар Сенгор, член на Француската академија и претседател на Сенегал од 1960 до 1980 година. Дела: „Нова антологија на црнечките и малгашки поезии“, „Слобода I: Царство и хуманизам“, „Слобода II: Нација и африканскиот пат во социјализмот“ и други.

1908.- Роден е францускиот фимски режисер и глумец од руско потекло Жак Татишчев, познат како Жак Тати, поетски сатиричар. Филмови, режија и глума: „Празничен ден“, „Одморот на господин Илоа“, „Мојот вујко“ (Оскар), „Сообраќајна бркотница“.

1934.- Убиен е југословенскиот крал од српско потекло Александар I Караѓорѓевиќ, наречен „Крал Обединител“, прва жртва на фашизмот. Атентатот во Марсеј, во кој е убиен и шефот на француската дипломатија Жан Луј Барту го организирале усташи и италијански фашисти, а пасошот најден кај убиецот е издаден во Загреб на име Петар Келеман. Караѓорѓевиќ стана крал на Србите, Хрватите и Словенците на 6 ноември 1921 година.

1940.- Роден е англискиот музичар Џон Ленон, автор на повеќето песни на поп групата „Битлси“.

1958.- Умре папата Пие XII, од италијанско потекло, првосвештеник на Римокатоличката црква од 1939 година. Беше поддржувач на италијанските фашисти и германските нацисти.

1962.- Африканската држава Уганда стана независна по безмалку 70 години биртанска колонијална управа.

1963.- Повеќе од 2.000 луѓе загинаа по пукнувањето на 300 метри високата брана „Вајонт“ кај Белуна, во североисточна Италија.

1967.- Убиен е аргентинскиот револуционер Ернесто „Че“ Гевара, симбол на револуцијата во Јужна Америка, но и ширум светот особено меѓу младите. Дипломирал медицина во Буенос Аирес во 1953 година. Во Мексико се запозна со Фидел Кастро. Беше министер за земјоделство, а Куба ја напушти во 1965 година. Во Боливија, сакајќи да го поведе народот во востание за ослободување на Јужна Америка од доминацијата на САД и домашната олигархија, беше убиен. Дела: „Спомени на кубанската револуција“, „Дневник од Боливија“.

1967.- Во Собранието на СР Македонија, под претседателство на д-р Милан Бартош, е одржана седница на Матичната комисија за формирање на Македонската академија на науките и уметностите, на која е извршено конституирање на МАНУ. За претседател на МАНУ е избран Блаже Конески (до 1975), редовен професор на Филозофскиот факултет во Скопје, потпретседател д-р Харалампие Поленаковиќ, редовен професор на Филозофскиот факултет во Скопје, а за секретар Ѓорѓи Филиповски, редовен професор на Земјоделско-шумарскиот факултет во Скопје.  

1968.- Во Париз Умре Андре Мороа, француски писател, автор на најголем број романи и романизирани биографии за Дизраели, Бајрон, Волтер, Тургенев и други. Роден е на 26 јули 1885 година.

1974.- Во Скопје свечено е предадена во употреба новата зграда на Театарот на народностите.

1975.- На советскиот физичар Андреј Сахаров му е доделена Нобеловата награда за мир поради неговите "бестрашни напори за мир во светот и правдата за сите во светот", се вели во образложението на Норвешкиот комитет за Нобеловата награда. Меѓутоа, во изјавата на 72 советски научници, што е објавена на 25 октомври, се осудува одлуката Нобеловата награда да му се додели на Сахаров.

1983.- Во експлозија на бомба во главниот град на Бурма, Рангуна, за која Јужна Корија ги обвини севернокорејските агенти, беа убиени 18 јужнокорејски функционери, вклучувајќи и четири клучни министри, меѓу кои и шефот на дипломатијата Ли Бум Сук.

1987.- Во Загреб умре Владимир Ружѓак, еден од најистакнатите поранешни југословенски и светски оперски пејачи - познат баритон, долгогодишен член на оперите во Загреб, во Хамбург и на „Метрополитен“ операта во Њујорк. Роден е во 1922 година

1989.- Пуштена е во сообраќај делницата на автопатот Скопје - Петровец.

1994.- Во селото Црник, Пехчевско, е осветена црквата „Света Петка“.

1995.- Собранието на Република Македонија ја ратификува Привремената согласност меѓу Македонија и Грција.

1995.- Во Скопје умре Миодраг Друговац, македонски поет, есеист, критичар, книжевен историчар, аналитичар, антологичар, преведувач и новинар. Неговото книжевно дело е мошне обемно. Роден е во селото Друговац, кај Пожаревац, во Србија, на 12 октомври 1928 година.

1997.- Повеќе од 200 луѓе загинаа во ураганот „Паулина“ во мексиканското летувалиште Акапулко.

1999.- Бројот на жртвите во поплавата во Мексико ја надмина бројката 400.

1999.- Во Охрид, митрополитот брегалнички г.г. Стефан (Стојан Велјановски) е избран за поглавар (петти по ред) на Македонската православна црква. Пред него поглавари на Македонската православна црква беа: г.г. Доситеј (Димитар Стојановски), г.г. Ангелариј (Цветко Крстевски), г.г. Гаврил (Ѓорѓи Милошев) и г.г. Михаил (Методи Гогов).

2001.- Претседателот на Република Македонија Борис Трајковски потпиша изјава со која се потврдува намерата за амнестија на припадниците на таканаречена ОНА, кои доброволно го положија оружјето во рамките на мисијата на НАТО „Неопходна жетва“ заклучно со 26 септември 2001 година.

2003.- Умре францускиот филозоф и теоретичар Жак Дерида, познат по концепцијата „деконструкција“. Покрена широка критичка расправа за филозофијата и е еден од иницијаторите на познатата париска група „Тел-куел“. Дела: „Пишување и разлики“, „За граматологијата“, „За духот“ и други.

2004.- Во Авганистан првпат се одржани директни претседателски избори.

- Денеска е Светски ден на учителите

1502.- На своето четврто патување во Америка, морепловецот Кристофер Колумбо ја откри Костарика, земја на брегот на Карипското Море и Тихиот Океан, во Средна Америка.

1582.- Според предлозите на една комисија од познати астрономи, папата Гргур XII изврши реформа на Јулијанскиот календар поради разликата меѓу траењето на календарската (јулијанска) и природната 1582 година.

1713.- Роден е Дени Дидро, француски филозоф, писател и главен уредник на големата француска „Енциклопедија“, што во периодот од 1751 до 1772 година е објавена во 28 томови. Познати негови дела се „Писма на слепите“, „Разговор на Д`Аламбер и Дидро“, „Мисли на толкувањето на природата“ и други. Умре во Париз, на 31 јули 1784 година.

1796.- Под притисок од Франција, Шпанија и објави војна на Велика Британија  која заврши со катастрофален пораз на француско-шпанската флота во 1805 година во битката кај Трафалгар, по што Шпанија практично остана без воена морнарица.

1864.- Роден е францускиот хемичар и индустријалец Луј Лимијер, пионер на светската кинематографија, кој заедно со својот брат Аугисто  ја направи првата филмска камера и во Лион ја основа фабриката за правење на фотографски материјали.

1875.- Роден е Михаил Алексеевич Кузмин, руски писател и преведувач. Пишуваше песни, новели, романи, драми и критики. Главни дела му се збирките песни „Александриски песни“ и „Зелениот славеј“. Умре во 1936 година.

1880.- Во Париз умре Жак Офенбах, француски композитор од германско потекло кој се смета за татко на операта. Негови најзначајни остварувања се оперетите "Убавата Елена" и фантастичната опера "Хофмановите пријазни". Роден е во Келн, на 20 јуни 1819 година.

1908.- Бугарскиот кнез, германскиот принц Фердинанд Кобург ја прогласи Бугрија за независна од Отоманското царство, а себе се прогласи за цар Фердинанд I.

1908.- Во Кавадарци е роден Александар Ленин, македонски етномузиколог, прв доктор по музички науки во Македонија. Автор е на повеќе книги, меѓу кои: „Народни музички инструменти во Македонија“, „Македонски инструментални орски мелодии“, „Македонска народна поетска уметност“ и други дела. Умре во Скопје, на 13 август 1998 година.

1910.- Португалија после соборувањето на кралот Мануел II  е прогласена за република. За претседател беше избран Жуаким Теофил Фернандес.

1938.- Претседателот на Чехословачка Едуард Бенеш поднесе оставка поради Минхенскиот договор со кој западните сојузници Велика Британија и Франција практично и ја предадоа Чехословачка на нацистичка Германија и пребегна во странство.

1954.- По заострената ситуација околу Трст, што ја предизвикаа западните сили со својата одлука цивилната управа во зоната „А“ на слободната територија на Трст да се предаде на Италија, во Лондон е потпишан таканаречениот Лондонски меморандум за решавaње на трстјанската криза.

1960.- Џон Кенеди е избран за претседател на САД.

1964.- Во Каиро почна Втората конференција на шефовите на држави и влади на неврзаните земји.

1964.- Во Западен Берлин низ тајно ископаниот тунел под Берлинскиот ѕид пребегнаа 57 државјани на Источна Германија. Тоа беше најголемо масовно бегство од изградбата на Ѕидот во 1961 година.

1968.- Ричард Никсон е избран за претседател на САД.

1970.- Вршителот на должноста претседател на Египет Анвар ел Садат по седум дена од смртта на Гамал Абдел Насер и официјално стана шеф на државата.

1986.- Во Охрид е извршено устоличувањето на поглаварот на Македонската православна црква г.г. Гаврил (Ѓорѓи Милошев).

1993.- Република Македонија и Република Грција првпат во историјата воспоставија директна телекомуникациска врска.

1998.- Правниот комитет на Претставничкиот дом на Конгресот на САД одобри отпочнување на постапката за импичмент против американскиот претседател Бил Клинтон. Во американската историја тоа беше трета истрага за постапка на импичмент против претседател на САД.

1994.- Во Лондон е отворена првата презентација на предмети од потонатиот брод "Титаник". Изложбата "Остатоците од Титаник" поставена во националниот поморски музеј во Гринич, прикажува околу 150 од вкупно 3.600 предмети извадени од морското дно, откако бродот беше откриен во 1985 година. Остатоците од прекуокеанскиот брод, што требаше да го симболизира "трумфот на технологијата над природата", се уште лежат на морското дно на длабочина од 3.980 метри.

1995.- Собранието на Република Македонија со 110 гласови "за" и само еден воздржан од присутни 111 пратеници, едногласно го усвои Законот за знамето на Република Македонија. Знамето има сонце со осум жолто-златни радијални зраци што се шират на сите страни и осум црвени зраци кои се поле на знамето. Идејниот цртеж врз кој е направена компјутерска апликација е на Спасе Шуплиновски.

1997.- Египетски официјални претставници соопштија дека почнува нова потрага по гробот на Александар Велики во срцето на медитеранскиот град Александрија, што тој го основал во 332 година п.н.е.

2003.- Фаворитот на Москва Ахмад Кадиров, бивш муслимански свештеник, победи на претседателските избори во Чеченја. Исламски терористи го убија Кадиров во мај 2004 година.

2004.- Умре Морис Вилкинс, англиски биофизичар, добитник на Нобеловата награда за физиологија и медицина во 1962 година (заедно со Џејмс Вотсон и Франсис Крик) за откритија што се однесуваат на молекуларната структура на нуклиенските киселини и нејзиното значење за пренос на инфекции во живата материја. Роден е во Понгароа, Нов Зеланд, на 15 декември 1916 година.

2007.- На Градскиот стадион во Скопје во соработка со УСАИД  се одржа најголемиот хуманитарен концерт на Тоше Проески, кој само 11 дена подоцна загина во сообраќајна несреќа, која се случи на 16 октомври, на автопатот кај Нова Градишка (Хрватска).  Во чест на македонскиот легендарен пејач Тоше Проески на истиот датум на Градскиот стадион во Скопје традицијонално ќе се одржува хуманитарен меѓународен концерт под наслов „Те сакаме сите Тоше“. Покровител на концертот се Владата на Република Македонија и Министерството за култура, а организатор е Меѓународната фондација „Тоше Проески“ - Крушево.