БЕСЕДА

за словото Божјо што чисти како оган

Вие сте веќе чисти преку словото што сум ви го проповедал (Јн. 15:3).

            Со слово Господ го создал светот, со слово го обновил, со слово простувал гревови, лекувал болести, изгонувал лоши духови, бури и ветрови стишувал. Со Своето свето слово Он и сега ги исчистува луѓето, та исчистени да донесат поголем плод. Како лозите кога ќе се исечат и ќе се исчистат така словото Господово е силно, бидејќи произлегува од Сесилниот. 'Со словото Господово се создадоа небесата" (Пс. 32:6). Словото Господово е светло како сонце, но, кога треба, тоа е и огнено, па го изгорува сето она што оди против Господа. Словото Господово е слатко како мед, но, кога треба, тоа е и горчливо како лекот. Словото Господово е добредојдено како пријател кој тропа на вратата токму кога е најпотребно но кога ќе затреба, Словото Господово е како судија кој затекнува во грев и осудува, не допуштајќи изговори. Словото Господово е вистинито, праведно, мудро, милостиво: затоа е така сесилно. Никој и ништо не може да Му се спротивстави, ни на небото, ни на земјата. И зборот човечки е моќен кога е вистинит, праведен, мудар и милостив. Но како што болеста може еден џин да го ослаби и изнемошти да  постане немоќен како дете така лагата, неправдата, безумноста и немилоста го снеможува зборот човечки и постанува ништо како чкртање на лисицата против месечината. Кој ги штеди зборовите, тој ги кове од чисто сребро. А кој немилосрдно ги растура, тој мора да ја помешува земјата со среброто. Словото Твое е, о Господи, живот и вистина. Исчисти нé со Твоето сесилно Слово како што Си ги исчистил апостолите. Многумина да родиме плод и да се удостоиме за Твоето царство. На Тебе слава и вечна пофалба. Амин.

1 ФЕВРУАРИ/14 ФЕВРУАРИ

            1. Св. мч. Трифун. Роден е во селото Кампсада во Фригија од сиромашни родители. Во детството чувал гуски. И уште од детството врз него била благодатта Божја, та можел да им ги исцелува болестите на луѓето и на стоката и да изгонува лоши духови. Во тоа време со Римското Царство владеел царот Гордијан, чија ќерка Гордијана се симнала од умот и со тоа својот татко го фрлила во голема жалост. Сите лекари не можеле на безумната Гордијана ништо да ‘и помогнат. Тогаш лошиот дух од безумната девојка проговорил и рекол дека него никој не може да го истера освен Трифун. По многуте Трифуни од царството и овој млад Трифун бил повикан по Божјата промисла. Тој бил доведен во Рим каде што ја исцелил царската ќерка. Царот му подарил многу дарови, а св. Трифун при враќањето сите им ги разделил на сиромасите. Во своето село ова свето момче продолжило да чува гуски и да Му се моли на Бога. Кога се зацарил христоборниот Декиј, светиот Трифун бил тормозен и остро мачен за Христа. Но тој ги поднесол сите мачења со голема радост говорејќи: 'О кога би можел да се удостојам со оган и маки да завршам за името на Исуса Христа мојот Господ и Бог!" Сите маки ништо не му наштетиле и мачителите најпосле го осудиле на исекување со меч. Пред смртта, св. Трифун Му се помолил на Бога и Му ја предал својата душа на својот Создател во 250 година.

            2. Св. мчци Перпетуа, Фелицита, Сатир и други со нив. Во времето на царот Септимиј Север сите биле фрлени во затвор како христијани. Света Перпетуа била од благороден род. Таа ги храбрела сите останати затвореници во самицата да не се плашат да пострадаат за Христа. Во сон Перпетуа видела скала од земјата до небото сета наредена со остри ножеви, мечеви, копја, јадици, клинци и со други смртоносни оружја. А на дното на скалата лежела страшна змија. И видела како Сатир прв истрчал по скалата до врвот неповреден, па од врвот ‘и викнал на Перпетуа: 'Перпетуа, те чекам, ајде, но варди се од змијата!" Охрабрена со тоа, Перпетуа ‘и застанала на главата на змијата како на прво скалило, па со ред брзо истрчала до врвот. Кога се искачила до врвот, влегла во небесата, ги видела прекрасните дворови небесни и била мошне радосна. Кога го раскажала својот сон, сите затвореници протолкувале дека им претстои скорешна смрт и тоа прво на Сатир. Тоа брзо и се остварило. Прв бил убиен Сатир, па Перпетуа, па останатите со ред. Како јагниња исклани за Христа Јагнето Божјо тие од Христа и примиле вечна награда во Царството на светлината. Пострадале сите за Христа во 202 - 203 година.

            3. Преп. Петар Галатиски. Во својата седма година го напуштил родителскиот дом заради Христа и се повлекол в пустина. Тука со пост и молитва толку се усовршил што многу чуда правел со силата на Духот Божји. Околу 429 година се преселил во вечното Царство Христово, во својата 99. година.

РАСУДУВАЊЕ

            Иако светите отци го фалеле монаштвото како ангелски чин; иако многумина од најголемите светители го проживеале векот и дошле до совршенство во глува и безживотна пустина, сепак, православната црква не им препорачува монашење на сите верници. 'Ниту сите во пустината се спасија, ниту во светот сите загинаа", рекол еден светител. На еден граѓанин, кој не бил наклонет кон монаштвото а сакал да појде во манастир, св. Неофонт му рекол: 'Чедо, местото ниту го спасува ниту го погубува човекот, туку делата го спасуваат или го погубуваат”. Нема корист ни од свето место ни од свет чин оној кој не ги исполнува заповедите Господови. Саул, кој живеел во царска раскош, пропаднал; Давид во исто таква раскош - добил венец. Лот живеел помеѓу беззаконите Содомци - и се спасил; Јуда бил помеѓу апостолите и отишол - во Пеколот. Којшто зборува дека не е можно да се спаси со жена и деца, тој се лаже. Аврам имал жена и деца, и 318 робови и слугинки, и мноштво злато и сребро - па сепак е наречен 'другар Божји”. О колку служители на црквата и љубители на пустината се спасиле! Колку велможи и војници! Колку занаетчии и работници!  Биди побожен и човекољубив и ќе се спасиш.

СОЗЕРЦАНИЕ

            Мисловно да Го гледам Господа како домаќин во домот Свој, и тоа:

            1. како Он оди по овој свет, како Оној, кој има власт заповедувајќи ‘и на природата и изгонувајќи ги демоните;

            2. како Он грижливо се труди за секој човек со кого ќе се сретне, како домаќин за своите деца;

            3. како Он се однесува во храмот како домаќин во домот, очистувајќи го храмот од трговците.

БЕСЕДА

за тоа како луѓето мораат да бидат како децата за да бидат Божји синови

Вистина ви велам, ако не се повратите и не бидете како деца, нема да влезете во царството небесно (Мт. 18:3).

            Така говори Господ и Неговиот збор е свет и вистинит. Каква е таа предност на децата над возрасните? Имаат три предности: во верата, во послушноста и во незлобноста. Детето го прашува родителот за сé. И што и да му одговори родителот, тоа му верува. Детето е послушно на својот родител и лесно ја потчинува својата волја на волјата на родителот. Детето е незлобно, и иако брзо се лути, брзо и опростува. Тие три работи ги бара Господ од сите луѓе: верата, послушноста и незлобноста. Тој бара луѓето безусловно да веруваат во Него како што детето верува на својот родител, безусловно да бидат послушни кон Него како што е детето послушно на својот родител; и да бидат незлобни во односот еден кон друг, да не го паметат злото и да не враќаат зло за злото.

            Верата, послушноста и незлобноста се главни одлики на детската душа. Покрај нив, уште доаѓаат: бестрасноста и радоста. Детето не е среброљубиво, детето не е лакомо, детето не е славољубиво; тоа има непоматено око од пороци и непоматена радост од грижи.

            О браќа, кој може повторно да нé направи деца? Никој освен единиот Христос. Он може повторно да нé направи деца и со помош на нашето повторно раѓање, и тоа: со Својот пример, со Својата наука и со силата на Својот Свет Дух.

            О Господи Исусе, совршен во послушноста и незлобноста, вечен младенецу на небесниот Отец, помогни ни да бидеме како младенци со верата во Тебе, со послушноста кон Тебе и со незлобноста на еден кон друг. На Тебе слава и вечна пофалба. Амин.

30 ЈАНУАРИ/ 12 ФЕВРУАРИ

            1. Три Ерарси. Светителите: Василиј Велики, Григориј Богослов и Јован Златоуст имаат секој посебно свој ден на празнување во месец јануари и тоа: Василиј на 1 јануари, Григориј на 25 јануари и Златоуст на 27 јануари. Празникот Три Ерарси е востановен во ЏИ век, за време на царот Алексиј Комнен. Еднаш од некаде настанала во народот расправа околу тоа кој од овие тројца е најголем? Едни го воздигнувале Василија заради неговата чистота и храброста други го воздигнувале Григорија заради неговата недостижна длабочина и височина на умот во богословието, трети го воздигнувале Златоуст заради неговата чудна красноречивост и јаснотија во излагањето на верата. И така, едни се нарекле Василијани, вторите Григоријани, а третите Јованити. Но, според Божја промисла, овој спор биле решен во корист на црквата и на уште поголема слава на тројцата светители. Епископот Евхаитски Јован (14 јуни) имал една визија во сон. Имено најнапред му се јавиле секој од овие тројца светители поединечно во голема слава и неискажливо велелепие, а потоа сите тројца заедно. Тогаш му рекле: 'Ние сме едно во Бога, како што гледаш, и ништо нема во нас противречно... ниту помеѓу нас има прв и втор”. Уште светителите го посоветувале епископот Јован да им напише една заедничка служба и да им се одреди еден заеднички ден како празник. По повод на тоа чудно видение, спорот бил решен на тој начин, што се одредило 30 јануари како заеднички празник на сите овие тројца Ерарси. Овој празник грчкиот народ го смета не само за црковен, туку и за свој најголем национален и училишен празник.

            2. Свешт. мч. Иполит, еп. Римски. Пострадал за верата во времето на Клаудиј. Кога во Рим девицата Хрисија била немилосрдно мачена за Христа, тогаш зад неа застанал пред мачителите и св. Иполит и ги изобличил мачителите. Заради тој протест и тој бил даден на суд, суден и осуден на смрт по долготрајните измачувања. Му ги врзале рацете и нозете и го потопиле во морето. Со него и со Хрисија пострадале уште 20 маченици. Св. Иполит пострадал во 269 година.

            3. Св. мч. Теофил Нови. Како војвода на царот Константин и Ирина, бил заробен од Агарјаните и 4 години бил држан во затвор. Кога ги одбил сите муслимански напади за да ја напушти христијанската вера, бил исечен  со меч во 784 година и се преселил кон Господа.

            4. Св. Петар цар бугарски. Син е на Симеон, голем почитувач на св. Јован Рилски. Бугарската црква ја направил независна од Цариград и го сочувал православието во Бугарија од богомилите. По една неуспешна борба со Унгарците и со Русите, умрел во 967 година, во 56. година од животот.